Trong bối cảnh các quốc gia và doanh nghiệp toàn cầu ngày càng chú trọng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero), việc đo lường và kiểm kê khí nhà kính (GHG) trở thành nền tảng thiết yếu cho mọi chiến lược giảm phát thải và phát triển bền vững. Trong số các công cụ kỹ thuật được quốc tế công nhận, ISO 14064 và ISO 14067 là hai tiêu chuẩn quan trọng, cung cấp phương pháp luận rõ ràng, minh bạch và có thể kiểm chứng để lượng hóa phát thải GHG. Mặc dù cả hai đều hướng đến quản lý carbon hiệu quả, nhưng chúng có phạm vi áp dụng, đối tượng mục tiêu và mục đích sử dụng khác nhau.
Bài viết này sẽ phân tích, so sánh hai tiêu chuẩn ISO 14064 và ISO 14067, nhằm giúp doanh nghiệp hiểu rõ điểm khác biệt và lựa chọn áp dụng phù hợp theo nhu cầu quản lý phát thải ở cấp độ tổ chức hay sản phẩm.
Điểm giống nhau của ISO 14064 và ISO 14067
ISO 14064 và ISO 14067 đều là các tiêu chuẩn thuộc bộ tiêu chuẩn ISO 14000 về quản lý môi trường. Cả hai tiêu chuẩn đều sử dụng phương pháp Đánh giá Vòng đời (LCA) để định lượng tác động môi trường của một sản phẩm hoặc dịch vụ trong toàn bộ vòng đời của nó. Cách tiếp cận này kết hợp cả dữ liệu khí thải lịch sử và dự kiến, thường so sánh kết quả với một năm cơ sở để theo dõi tiến trình theo thời gian.
- Trọng tâm: Sử dụng Đánh giá Vòng đời (LCA) để đánh giá tổng tác động môi trường của một sản phẩm hoặc dịch vụ trong suốt vòng đời.
- Dữ liệu: Kết hợp dữ liệu phát thải trong quá khứ với dự báo cho lượng khí thải trong tương lai.
- Phân tích: So sánh lượng khí thải với một năm cơ sở trước đó để theo dõi các thay đổi liên quan đến vòng đời của sản phẩm.
Điểm khác biệt của tiêu chuẩn ISO 14064 và ISO 14067
Trong lĩnh vực đo lường và quản lý phát thải khí nhà kính (GHG), hai tiêu chuẩn quốc tế thường được áp dụng là ISO 14064 và ISO 14067. Dù đều tuân theo các nguyên tắc cơ bản về minh bạch, tính nhất quán và độ chính xác, nhưng mỗi tiêu chuẩn lại phục vụ những mục tiêu khác nhau và áp dụng ở các cấp độ riêng biệt. Sau đây là bảng tóm tắt các điểm khác biệt chính của 2 tiêu chuẩn này:
Bảng So sánh các tính năng của tiêu chuẩn ISO 14064 và ISO 14067
| ISO 14064 | ISO 14067 | |
| Phạm vi | Phát thải khí nhà kính trong toàn tổ chức | Phát thải khí nhà kính dành riêng cho sản phẩm |
| Tập trung | Đo lường và báo cáo lượng khí thải hiện có | Định lượng lượng khí thải carbon của sản phẩm |
| Tiêu chuẩn (bộ) | Bộ tiêu chuẩn gồm ba phần:
|
Tiêu chuẩn đơn |
| Mục đích | Theo dõi cắt giảm, thông báo chiến lược nội bộ và hỗ trợ báo cáo bên ngoài | Xác định các điểm nóng phát thải trong vòng đời sản phẩm, tạo điều kiện cải tiến, cung cấp cơ sở ghi nhãn môi trường |
| Nguyên tắc chính | Sự phù hợp, đầy đủ, nhất quán, chính xác, minh bạch | Sự phù hợp, đầy đủ, nhất quán, chính xác |
Theo bảng phân tích, ISO 14064 là bộ tiêu chuẩn tập trung vào quản lý phát thải ở cấp tổ chức. Nó bao gồm ba phần: đánh giá phát thải và loại bỏ khí nhà kính ở cấp độ tổ chức, cấp dự án và hướng dẫn xác minh/bảo đảm tính minh bạch. Tiêu chuẩn này hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng hệ thống kiểm kê phát thải, lập báo cáo GHG, đặt mục tiêu giảm phát thải và theo dõi tiến trình thực hiện các chiến lược khí hậu ở quy mô tổng thể.
Ngược lại, ISO 14067 được thiết kế dành riêng cho sản phẩm, với trọng tâm là đo lường và tính toán dấu chân carbon (Carbon Footprint of Product – CFP) trong suốt vòng đời sản phẩm, từ khai thác nguyên vật liệu cho đến xử lý sau sử dụng. Đây là một tiêu chuẩn độc lập, xây dựng trên nền tảng của các tiêu chuẩn LCA (đặc biệt là ISO 14040 (Quản lý môi trường – đánh giá vòng đời của sản phẩm – nguyên tắc và khuôn khổ) và ISO 14044 (Quản lý môi trường – đánh giá vòng đời của sản phẩm – yêu cầu và hướng dẫn)), nhằm cung cấp dữ liệu phục vụ cải tiến thiết kế sản phẩm, truyền thông môi trường và dán nhãn sinh thái.
Sự khác biệt chính giữa hai tiêu chuẩn nằm ở phạm vi và mục đích sử dụng: ISO 14064 áp dụng cho toàn tổ chức, phù hợp với mục tiêu kiểm soát, giảm phát thải ở quy mô chiến lược, đặc biệt hữu ích khi doanh nghiệp cần báo cáo cho các nhà đầu tư, tham gia thị trường carbon hoặc chứng minh mức độ tuân thủ theo mục tiêu Net Zero. Trong khi đó, ISO 14067 mang lại lợi ích thiết thực cho các nhà sản xuất, nhà thiết kế sản phẩm, giúp xác định điểm nóng phát thải trong chuỗi giá trị sản phẩm, từ đó định hướng cải tiến và tăng cường trách nhiệm môi trường trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Cả hai tiêu chuẩn đều đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện cam kết giảm phát thải một cách bài bản, minh bạch và có thể kiểm chứng. Việc lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp sẽ tùy thuộc vào mục tiêu cụ thể của tổ chức là quản lý phát thải ở cấp độ tổ chức hay đo lường phát thải ở cấp độ sản phẩm.
Tham khảo:
Hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính theo ISO 14064-1 – fpt-is.com
Effective emissions management: ISO 14064 and ISO 14067 – greeners.solutions
VETS | Energy and Environment
VETS | Energy and Environment là một trong những công ty hàng đầu của Việt Nam, với hơn 17 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm kê khí nhà kính, tiết kiệm Năng lượng, nhằm giải quyết các thách thức về giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu toàn cầu.
Hotline: 024 22 33 44 55 | 0816 016 336
Website: www.vets.energy
Email: info@vets.energy
Địa chỉ:
- Tầng 1, Tòa nhà Sông Đà 9, Số 2 Nguyễn Hoàng, Phường Từ Liêm, Hà Nội
- Số 5 Trần Triệu Luật, Phường Tân Sơn Nhất, TP. Hồ Chí Minh
